Gdy edukacja trwa całe życie

Gdy kompetencje są ważniejsze niż oceny.

Tradycyjny system oceniania w szkołach często nie weryfikuje rzeczywistych umiejętności uczniów oraz nie uwzględnia kwalifikacji pożądanych na rynku pracy. „Zwolnieni z Teorii” to projekt mający na celu stworzenie alternatywnej metody pozyskiwania kompetencji pomagających w znalezieniu zawodu lub dostaniu się na studia. Zamiast punktowania wyłącznie teoretycznej wiedzy, istotą tego projektu jest ocena zaangażowania i rozwiązywania problemów w praktyce. Uczniowie tworzą projekt prospołeczny pod okiem mentora, dokumentują jego proces powstawania oraz wdrażają go do ogólnego użytku, dzięki czemu zyskuje zarówno młodzież, jak i społeczeństwo. W ramach programu powstały już m.in. kampania na temat prowadzenia oszczędności dla młodzieży, działania na rzecz ochrony pszczół oraz warsztaty z programowania dla dzieci.

Gdy uczymy się online.

„Szkoła w Chmurze" jest alternatywą zaprojektowaną pod kątem potrzeb współczesnego ucznia. Z tego, jak ważne jest stworzenie odpowiedniego systemu edukacji zdalnej, a nie tylko skopiowanie tradycyjnej szkoły do przestrzeni internetowej, zdaliśmy sobie sprawę w 2020 roku. Ta gwałtowna zmiana sposobu przekazywania wiedzy generowała ogromny stres, zarówno wśród uczniów, nauczycieli, jak i rodziców. „Szkoła w Chmurze" oferuje uczniom możliwość kształtowania edukacji po swojemu. Dostosowuje naukę do potrzeb młodego człowieka, ale i zmieniających się realiów. Wspiera edukację domową innowacyjnymi narzędziami — platformą edukacyjną online, konsultacjami z nauczycielami — jej celem nie jest jednak wyłącznie przeniesienie nauki do wirtualnej rzeczywistości. Uczniowie skupiają się przede wszystkim na tym, co najbliższe ich zainteresowaniom, rozwijają pasje i odkrywają świat na własnych zasadach. Młodzi odzyskują czas, którym sami mogą zarządzać i decydować o tym, co jest dla nich ważne.

Gdy nauczyciele sami potrzebują edukacji.

Nauczyciele, przekazując wiedzę i wpływając na całe pokolenia uczniów, często sami nie otrzymują odpowiedniej motywacji i wsparcia ze strony systemu. The Purpose Engine ma za zadanie wspierać różnorodność w środowisku nauczycielskim. Badania pokazują, iż uczniowie lepiej przyswajają wiedzę, kiedy ich szkolne autorytety pochodzą z podobnych środowisk i mają różne odcienie skóry. Pomimo tego nadal nie-biali edukatorzy stanowią tylko 40% ogółu nauczycieli, podczas gdy uczniów o innym niż biały kolorze skóry jest w szkołach aż 86%. Projekt wspiera i zachęca nauczycieli ze społeczności BIPOC* do rozwijania swojej kariery w środowisku edukacyjnym. Poprzez różnorodne narzędzia pomaga im odnaleźć indywidualny, zawodowy cel i wspierać jego realizację. Pokazuje, że edukacja to nie tylko nauczanie w klasie, lecz także szeroki zakres profesji wymagających różnych kompetencji.

*BIPOC (Black, Indigenous and People of Colour) — skrót określający osoby czarnoskóre, rdzennego pochodzenia oraz o różnych kolorach skóry

Gdy uczymy się w rodzinnym gronie.

 „pracownia k.” to projektanci którzy w swoich działaniach łączą wiedzę architektoniczną z działalnością edukacyjną i zamiłowaniem do przyrody. Poza projektowaniem naturalnych „nieplaców” zabaw, tworzą wydawnictwo publikujące książki o wychowaniu w bliskości z naturą. Książka Anny Jodełki „Leśne warsztaty” jest zbiorem inspirujących pomysłów na zajęcia na łonie natury, natomiast „Dzikie opowieści” Anety Chmielińskiej, to kolekcja przyrodniczych gawęd stworzona tak, aby zachęcić do czytania ich na głos w rodzinnym gronie. Najnowszy projekt książkowy pracowni dotyczy edukacji rodzinnej oraz tego, jak wykorzystywać działania zawodowe rodziców w rozwoju dzieci, które towarzyszą im w codzienności i podglądają wykonywane prace.

Gdy zabawa w lesie uczy nowych kompetencji.

Kreatywność, praca w grupie czy dobra komunikacja to umiejętności, które są podstawą budowania społeczeństwa przyszłości. „Opniaki” to leśny plac zabaw, który poprzez nieskrępowaną zabawę uczy tych kompetencji. Projekt składa się z wielofunkcyjnych elementów, które mocuje się na pniach drzew. Części zestawu mogą pełnić różne funkcje – to od dzieci i ich pomysłów zależy, w jaki sposób zostaną wykorzystane w przestrzeni, ponieważ głównym założeniem „Opniaków” jest zabawa, która jest nieograniczona z góry narzuconymi zasadami. Projekt nie pełni roli tradycyjnej zabawki – poprzez oswajanie dzieci z naturą ma rozwijać możliwości, jakie daje im spędzanie czasu w lesie. Powstał przede wszystkim z myślą o koloniach, ale może być wykorzystywany do dowolnych zajęć z wychowawcą.

Gdy nauka jest bliżej natury.

A gdyby tak przenieść naukę do lasu? Kontakt z naturą od najmłodszych lat pomaga dzieciom rozwijać zdolność obserwacji, kreatywność i pozytywnie wpływa na ich zdrowie. „Ucime se venku” to seria materiałów edukacyjnych opartych na kontakcie z przyrodą oraz wykorzystywaniu jej elementów w procesie nauczania. Instrukcje do własnoręcznego wykonania można pobrać z platformy, dzięki czemu zajęcia można przeprowadzić w dowolnym miejscu i z wykorzystaniem dostępnych surowców. Zastosowanie liści, kamieni czy patyków jako pomocy naukowych, pobudza zmysły i uruchamia pamięć manualną, co wpływa na lepsze wyniki. Projekt ten można wykorzystać do nauczania domowego lub jako uzupełnienie tradycyjnych form nauki. Dzięki przeplataniu się zagadnień naukowych i fizycznej aktywności w lesie, edukacja przypomina zabawę, przez co dzieci chętniej uczestniczą w zajęciach i łatwiej budują więzi z nauczycielami.

*Stephen Crain, Nature, nurture and universal grammar, 2001

Gdy budujemy wrażliwe na odmienność społeczeństwo.

Często mamy tendencje do silnego polaryzowania otaczającej nas rzeczywistości. Jednak dzięki rzetelnej edukacji możemy nabyć umiejętność wsłuchiwania się w potrzeby drugiej osoby, czy też patrzenia z czyjejś perspektywy. Co, jeśli zamiast budowania podziałów – czarne/białe, dobre/złe, my/oni – zaczniemy uczyć dzieci, że świat jest bardziej złożony i ma wiele odcieni. Projekt ANOMALS to seria maskotek, w której każda ma charakterystyczną cechę anatomiczną. Konwencjonalne lalki często ukazują wyidealizowany obraz społeczeństwa, który nie oddaje w pełni rzeczywistości. Nauka akceptacji od najmłodszych lat, kształtuje społeczeństwo, które jest bardziej otwarte i zintegrowane. Jeleń z jednym rogiem, pies bez łapy, czy sowa bez oka nie tylko oswajają z różnorodnością, ale też uczą wrażliwości.

Gdy budujemy dobre relacje społeczne.

Rolą współczesnej edukacji, oprócz poruszania zagadnień z obszaru klasycznych dyscyplin naukowych, jest także wykształcenie u młodzieży umiejętności społecznych. Projekt „Dobra relacja w grupie” to autorskie metody Bożeny Andrzejewskiej i jej zespołu, który ma na celu wzmocnienie komunikacji i integracji z innymi ludźmi. Warsztaty pomagają budować dzieciom, młodzieży i dorosłym pracującym z grupami świadomość na temat mechanizmów grupowych (Gra w proces), rytuałów grupy (Totemy komunikacyjne), sposobów radzenia sobie z konfliktem (Apteczka pierwszej pomocy w konflikcie), czy wglądu w relacje i własne potrzeby (Orbity relacji, Mapy stanów i emocji). Pogląd spajający te narzędzia to wartość relacji, świadomego kontaktu i otwartej komunikacji od początku bycia w grupie.

Gdy sport wspiera różnorodność.

Sport sprzyja integracji, budowaniu pewności siebie i zdobywaniu umiejętności miękkich, ale może również być źródłem kompleksów, konfliktów i podziałów. Gabriel Fontana postanowił przeprojektować standardowy WF, tak aby uwydatnić pozytywne aspekty sportu i niejako na nowo odkryć jego rolę we współczesnym społeczeństwie. Multiform jest grą w piłkę, w której wraz z gwizdkiem sędziego zawodnicy zmieniają swoją pozycję oraz drużynę. Ciemnoniebieski staje się jasnoniebieski, biały staje się ciemnoniebieski – przynajmniej do kolejnego sygnału. Odwrócenie ról stymuluje zmianę relacji ze współzawodnikami i konkurentami, a uczestnicy uczą się radzić sobie z nową perspektywą i składem zespołu. Taka forma gry poszerza świadomość zawodników, uwydatnia mocne strony każdego z nich oraz wyrównuje szanse między drużynami, a poprzez wykorzystanie zdrowej grywalizacji, promuje debatę na temat różnorodności w systemie edukacji.

Gdy w sieci trudno odróżnić prawdę od fałszu.

Internet zapewnia nam szeroki dostęp do informacji, ale często jest ich tak wiele, że trudno Stwierdzić, co jest prawdą, a co fałszem. Aż 80% Polaków zgadza się ze stwierdzeniem, że wiadomości, które są nieprawdziwe lub zniekształcają rzeczywistość, stanowią zagrożenie. Dlaczego zatem edukacja w zakresie rozpoznawania i walki z fake newsami jest rzadkością? W odpowiedzi na ten problem powstała Akademia Fact–Checkingu, czyli projekt edukacyjny Stowarzyszenia Demagog skierowany do uczniów, studentów, nauczycieli, edukatorów, seniorów oraz przedsiębiorców. Wykorzystując wieloletnie doświadczenie w weryfikacji danych, stowarzyszenie to prowadzi warsztaty i webinaria, w trakcie których wyjaśnia, w jaki sposób wyszukiwać i sprawdzać informacje, oceniać wiarygodność źródeł, korzystać z użytecznych narzędzi online oraz walczyć z fake newsami. Stworzona gra „Fajnie, że wiesz” pozwala przetestować swoją wiedzę na temat fałszywych informacji.

Gdy nasze cyfrowe dane są zagrożone.

Rozwój technologiczny przynosi wiele udogodnień, ale wiąże się również z zagrożeniami, których nie wspomina się w tradycyjnej edukacji. Dzieci dorastają w cyfrowym świecie bez zrozumienia zagrożeń wynikających z dzielenia się danymi w internecie. Databall_ działa jak popularna w latach 80. i 90. gra pinball, jednak zamiast zapewniać rozrywkę, ma zobrazować ryzyko związane z dzieleniem się danymi. Sześćdziesiąt kul reprezentuje obszary codziennego życia cyfrowego – od historii czatów, po zdjęcia i zakupy online. Odbijają się one od zainteresowanych stron: handlarzy danymi, rządu, organów nadzorczych portali lub giną w dziurze zaatakowane przez cyberprzestępców. Im dłużej grasz i zdobywasz więcej punktów, tym bardziej ryzykujesz. Czy mimo to będziesz grać dalej?

Gdy czas powiedzieć „tak” edukacji klimatycznej!

Zmiana klimatu nie jest już tylko „potencjalnym” zagrożeniem, ale ma bezpośredni wpływ na życie ludzi, ekosystemów i jest jednym z najistotniejszych wyzwań naszych czasów. Zdaniem ONZ edukacja dotycząca zmian klimatycznych jest jednym z kluczowych elementów globalnej odpowiedzi na ten problem. Celem kampanii „TAK! dla edukacji klimatycznej” jest zwrócenie uwagi na rolę i potrzebę prowadzenia w szkołach rzetelnej edukacji opartej na danych naukowych, realizowanej w ramach obowiązujących przedmiotów. Na stronie edukacjaklimatyczna.com dostępna jest petycja, dzięki której tysiące ludzi w Polsce będzie mogło wyrazić swoje poparcie dla tej inicjatywy.

Gdy chcemy przygotować się na przyszłość.

Czy jest możliwie, aby już dzisiaj przygotować się na przyszłość? Czy możemy nauczyć się przewidywania tego, co nastąpi? Choć nie wszystko jesteśmy w stanie przewidzieć, to dzięki umiejętnemu wypatrywaniu drobnych sygnałów oraz rozpoznawaniu potrzeb społeczeństwa, możemy choć trochę przygotować się na nadchodzące zmiany. „FutureS Thinking Cards” to karty zaprojektowane na bazie wieloletnich doświadczeń w zakresie doradztwa dotyczącego innowacji i przyszłości. Zestaw składa się z 3 talii pełniących różne funkcje. Areas of changes pobudzają wyobraźnię, rozszerzają perspektywę, Signals of change są wskazówkami informującymi nas o tym, jak może wyglądać przyszłość, natomiast Disruption to karty-wstrząsy, które prowokują do myślenia o dystopijnych wizjach. Gra skierowana do firm i organizacji, ma na celu przygotowanie do nadchodzących zmian oraz pomoc w zbudowaniu silnych scenariuszy i strategii.

Gdy przyszłość naszego dziedzictwa kulturowego jest zagrożona.

W dyskursie na temat kryzysu klimatycznego rzadko porusza się fakt, że dotyczy on nie tylko naruszenia naturalnych ekosystemów, ale spowoduje również znaczące szkody w naszym dziedzictwie kulturowym. Strona Google Heritage on Edge to projekt edukacyjny, pokazujący wpływ katastrofy klimatycznej na obiekty kultury na przykładzie pięciu monumentów z różnych części świata. Za pomocą wizualizacji 3D, filmów i wywiadów z naukowcami i historykami, możemy zapoznać się zarówno z historią, jaki i przewidywaną przyszłością obiektów kultury. Dostęp do bazy materiałów naukowych w formie gotowych lekcji do pobrania za darmo, pozwala nauczycielom i edukatorom korzystać z nich podczas zajęć. Ponadto, dzięki otwartemu dostępowi do danych, użytkownicy mogą tworzyć własne projekty w zakresie monitorowania zmian klimatycznych oraz ochrony obiektów kultury w swoich regionach.

Gdy zmiana ścieżki zawodowej staje się normą.

Jeszcze 100 lat temu dziecko urodzone w rodzinie szewców, najprawdopodobniej samo zostawało szewcem, natomiast dzisiaj przebranżowienie – nawet kilkukrotne – staje się normą. Biorąc pod uwagę, że od 400 do 800 milionów miejsc pracy przypuszczalnie będzie wymagało przekwalifikowania do 2030 roku*, taka ścieżka kariery czeka najpewniej każdego z nas. Celem książki profesorów Stanford University – Billa Burnetta i Dave'a Evansa – jest oswojenie czytelnika ze zmianami oraz wykształcenie u niego umiejętności pozwalających na swobodne poruszanie się na rynku pracy. Autorzy pokazują, jak reagować na zmiany w życiu zawodowym efektywnie, wykorzystując doświadczenie oraz jak wdrażać projektowe podejście do kariery. Przekonują, że to właśnie narzędzia używane przez designerów, takie jak ciągłe przeformułowywanie zadawanych pytań czy storytelling mogą pomóc odnaleźć się w nadchodzącej ewolucji zawodowej.

*McKinsey Global Institute, raport Jobs lost, jobs gained: What the future of work will mean for jobs, skills, and wages, 2017

Gdy miłość jest umiejętnością, którą trzeba stale rozwijać.

„Couple’s Workbook” to zeszyt z ćwiczeniami dla par wspomagający budowanie długotrwałej relacji. Książka polemizuje z mitem, że miłość „przytrafia się”, przekonując, że jest to długotrwały proces, podczas którego nieustannie powinniśmy się uczyć. Zagadnienia oscylują wokół tematów takich jak zaufanie, cierpliwość, wybaczanie, które rzadko porusza się w codziennym życiu, a stanowią podstawę w tworzeniu wartościowej komunikacji w związku. Zadania, często podane w humorystyczny sposób, otwierają nowe pole do przeżywania wspólnych emocji i rozmawiania o nich.

Gdy nauka trwa całe życie.

Ludzie, którzy przez całe życie byli aktywni zawodowo, po przejściu na emeryturę naturalnie szukają nowych przestrzeni do samorealizacji. W życiu wielu osób dopiero wtedy pojawia się wyraźna potrzeba i czas, aby zrobić coś zarówno dla siebie, jak i swojej społeczności. Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „Ę” stara się wspierać aktywizację starszych osób poprzez program „Seniorzy w akcji”. Dzięki tej inicjatywie odbywają się liczne spotkania, zajęcia artystyczne, grupy dyskusyjne i wyjazdy. Jednym z działań prowadzonych w całej Polsce jest akcja „Seniorzy w sieci”, w trakcie której starsi uczą się podstaw obsługi komputera oraz zagadnień związanych z aktywnością w internecie, m. in. dowiadują się, czym są fake newsy, jak stworzyć silne hasło logowania, czy jak radzić sobie z mową nienawiści.

Gdy chcemy komunikować się lepiej.

W 2021 roku aż 86% dyrektorów, menedżerów i pracowników korporacji wskazało brak komunikacji jako główne źródło niepowodzeń w pracy*. Otwarte Karty to narzędzie do nauki budowania porozumienia i zaangażowania w zespołach, które można wykorzystać zarówno online, jak i offline. Na kartach znajdują się hasła i zdania, zaczerpnięte z biurowego żargonu. W zależności od rodzaju rozgrywki i potrzeb, budujemy za ich pomocą konwersację, a następnie analizujemy treść oraz indywidualny sposób rozumienia komunikatów. Gra pomaga współpracownikom łatwiej rozwiązywać konflikty, efektywniej przekazywać informacje, a co za tym idzie, lepiej wypełniać swoje obowiązki. Zestawu można używać zarówno fizycznie, jak i w wersji online, co jest szczególnie istotne dzisiaj, w trakcie pracy zdalnej lub hybrydowej, kiedy budowanie relacji wśród pracowników jest znacznie utrudnione.

*Expert Market, raport Communication in the Workplace Statistics for 2021, 2021